Policia në tre vende evropiane kërkon ndihmë për identifikimin e 22 grave të vrara, emrat e të cilave mbeten mister.
Trupat u gjetën në Holandë, Belgjikë dhe Gjermani midis 1976 dhe 2019.
Një vrasje e pazbardhur e një gruaje në Amsterdam, e gjetur në një kosh me rrota në një lumë, nxiti lëvizjen e Interpolit.
Është hera e parë që grupi ndërkombëtar i policisë del publikisht me një listë që kërkon informacion për trupa të paidentifikuar.
Të ashtuquajturat njoftime të zeza, të lëshuara si pjesë e fushatës së njohur si “Operacioni më Identifiko Mua”, zakonisht qarkullojnë brenda rrjetit të forcave policore të Interpolit në të gjithë botën.
Gruaja e gjetur në kosh në Amsterdam në vitin 1999 ishte qëlluar në kokë dhe gjoks.
Detektivja mjeko-ligjore Carina Van Leeuwen është përpjekur të zgjidhë misterin që kur iu bashkua ekipit të parë të rastit të ftohtë të qytetit në 2005.
Policia holandeze thotë se një rast zakonisht bëhet “i ftohtë” kur mbetet i hapur dhe i pazgjidhur pas rreth tre vjetësh.
Pasi kishte shteruar të gjitha përpjekjet, ajo dhe një koleg kontaktuan policinë në Gjermaninë dhe Belgjikën fqinje dhe mësuan për shumë raste të tjera të mundshme vrasjesh me viktima gra të paidentifikuara.
Të tre vendet përpiluan një listë me 22 që po përpiqeshin të zgjidhnin dhe i kërkuan Interpolit të publikonte detajet. Policia belge paraqiti shtatë raste, Gjermania gjashtë dhe Holanda nëntë.
Shumica e viktimave ishin të moshës nga 15 deri në 30 vjeç. Pa ditur emrat e tyre apo kush i vrau, policia thotë se është e vështirë të përcaktohen rrethanat e sakta të vdekjes së tyre.
Lista e plotë – e disponueshme në faqen e internetit të Interpolit – përfshin detaje rreth grave, fotografi të sendeve të mundshme identifikuese si veshje, bizhuteri dhe tatuazhe, dhe, në disa raste, rindërtime të reja të fytyrës dhe informacione rreth rasteve.
Zonja van Leeuwen thotë se gjetja e përgjigjeve në raste të tilla është jetike. “Nëse nuk keni një emër, nuk keni një histori. Ju jeni thjesht një numër. Dhe askush nuk është një numër,” shpjegon ajo.
Në Holandë, pothuajse të gjitha trupat e paidentifikuar të grave duket se janë raste vrasjesh, ndërsa – thotë policia – burra të paidentifikuar vdiqën në një sërë rrethanash.
Në atë pjesë të Evropës, njerëzit mund të kalojnë shumë lehtë ndërmjet vendeve sepse ka kufij të hapur.
Rritja e migrimit global dhe trafikimi i qenieve njerëzore, ka bërë që më shumë njerëz të raportohen të zhdukur jashtë kufijve të tyre kombëtarë, thotë Dr Susan Hitchin, koordinatore e njësisë së ADN-së të Interpolit.
Mund ta bëjë identifikimin e trupave më sfidues dhe gratë janë “të prekura në mënyrë disproporcionale nga dhuna me bazë gjinore, duke përfshirë dhunën në familje, sulmin seksual dhe trafikimin”, thotë ajo.
“Ky operacion synon t’u kthejë emrat këtyre grave.”
Viktima numër një
Trupi i gruas së gjetur në kosh tani ndodhet në një varrezë në qendër të Amsterdamit.
Varri i saj është i vendosur pranë një linje treni dhe pas rreshtave të varreve me mbishkrime të personalizuara dhe lule të sapoprera.
Ajo ndodhet në një zonë për ata që nuk dihen emrat. Aty nga dheu dalin pllaka të vogla me fjalët “e vdekur, e paidentifikuar”.
Gruaja u gjet kur një burrë vendas, Jan Meijer, doli në varkën e tij për të marrë një kosh me rrota që fqinji i tij kishte parë duke notuar në lumin që rrjedh pranë shtëpisë së tij në periferi të kryeqytetit holandez.
Por kur ai e goditi koshin në varkë, vuri re se ishte më e rëndë nga sa priste dhe, ndërsa më shumë prej saj dilte mbi ujë, ai ndjeu “diçka të tmerrshme”.
Si zjarrfikës, Jan kishte qenë rreth kufomave më parë. Por kjo erë e keqe ishte e brendshme. E ktheu në një incident në fëmijërinë e tij, kur kishte gjetur kufomën e kalbur të një dele të therur.
Pas inspektimit më të afërt, ai vuri re se koshi ishte gozhduar i mbyllur. Ai e tërhoqi atë në stolin e tij dhe thirri policinë.
Kur koshi u hap me vlerë, oficerët gjetën thasë me pluhur larës të grumbulluara mbi beton.
“Ata e kthyen koshin përmbys dhe një trup ra në dysheme. Njëra nga duart ishte pjesërisht e mbështjellë me beton.
Një oficer që ishte aty më thotë se trupi ishte gri dhe dukej si një “skulpturë rëre”. Ishte e pamundur të dallohej nga shikimi nëse personi ishte burrë apo grua”, thotë ai.
Hetimi në atë kohë zbuloi se gruaja ishte ndoshta në mesin e të 20-ave dhe “pjesërisht evropiane perëndimore dhe pjesërisht aziatike”.
Hetimet më të fundit mjeko-ligjore, duke përdorur analizën e izotopit, e kanë ngushtuar vendin e saj të lindjes ose në Holandë, Gjermani, Luksemburg ose Belgjikë.
“E gjitha ka të bëjë me ushqimin që hani dhe ujin që pini, por edhe ajrin që thithni,” thotë zonja van Leeuwen për teknikën.
Në javët pas zbulimit të saj, policia publikoi detaje të madhësisë së veshjeve dhe këpucëve të saj dhe çfarë kishte veshur, por ata ende nuk ishin në gjendje ta identifikonin atë. Këpucët e saj të errëta me lidhëse me thembra prej krep nuk ishin në këmbë, por ishin futur në kosh me trupin e saj.
Detajet e asaj që u gjet me trupin janë lëshuar nga Interpoli si pjesë e operacionit “Identify Me”.
Ajo mbante një orë në ngjyrë ari në kyçin e djathtë të dorës dhe në kosh u gjet gjithashtu një çantë me printime prej lëkure gjarpri.
Në kosh u gjetën edhe rroba meshkujsh – policia beson se i përkisnin autorit. Ato përfshijnë një xhaketë me një simbol rrethor të kuq të qepur në të. Përpjekjet për të identifikuar simbolin çuan në rrugë pa krye.
Asnjë i dyshuar nuk u mor në pyetje apo u arrestua në lidhje me rastin dhe një stuhi fillestare e interesit të mediave u zhduk shpejt.
Por për ata që ishin atje ditën kur u gjet trupi, nuk ishte aq e lehtë të harronin gruan pa emër. Ata ende pyesin se kush ishte ajo – dhe kujt mund t’i mungonte ajo.
“Të gjithë kishin dikë që i kishte munguar”
Kur detektivja Carina van Leeuwen vizitoi për herë të parë varrin e viktimës në vitin 2007 për të zhvarrosur eshtrat, ajo u ndje e tronditur dhe e trishtuar nga ideja që njerëzit të binin në errësirë në vdekje.
Pronarja e varrezave e pyeti detektivin se çfarë planifikonte të bënte për “të gjithë të tjerët”.
Pikërisht atëherë ajo kuptoi përmasat e problemit me trupat e paidentifikuar.
Identifikimi i të vdekurve u bë specialiteti i saj dhe ka vijuar me identifikimin e 41 personave të vdekur nga shkaqe të ndryshme.
Të gjithë trupat që ajo ka identifikuar kishin një gjë të përbashkët. “Pavarësisht se sa kohë u desh për t’i identifikuar ata, të gjithë kishin dikë që i mungonte,” thotë ajo.
“Edhe nëse janë 25 vjet më vonë, njerëzit janë shumë të lumtur që kanë diçka që mund ta varrosin dhe t’i bëjnë nderimet e tyre.”
Operacioni “Identify Me”
Vetëm katër nga trupat që Carina ka ndihmuar për të identifikuar në Holandë ishin njerëz nga ai vend, prandaj ajo beson se puna me forcat e policisë përtej kufijve dhe ndërgjegjësimi më i gjerë i publikut është kaq i rëndësishëm.
Një nga rastet e Operacionit “Identify Me” është një grua e gjetur në Belgjikë me një tatuazh të veçantë të një luleje të zezë me gjethe jeshile dhe “R’NICK” të shkruar poshtë.
Ajo u gjet e shtrirë në një grilë në një lumë në Antwerp në vitin 1992. Policia tha se ajo ishte vrarë dhunshëm, por ata nuk e zbuluan kurrë emrin e saj.
Në një rast tjetër të vitit 2002, trupi i një gruaje u gjet në një klub lundrimi në qytetin gjerman Bremen, i mbështjellë në një qilim dhe i lidhur me fije.
Interpoli thotë se shpreson që nxjerrja e listës publike të këtyre njoftimeve të zeza do të ndihmojë në nxitjen e kujtimeve dhe inkurajimin e njerëzve që të dalin përpara me çdo informacion që mund të kenë.
“Ndoshta ata do të njohin një vathë ose një veshje specifike që u gjet tek gruaja e paidentifikuar,” thotë Dr Susan Hitchin e Interpolit.
Në disa nga 22 rastet, forcat e policisë po përdorin teknologji që nuk ishte e disponueshme në kohën kur u gjetën trupat për të rritur shanset e tyre për identifikim.
Një rindërtim i ri i fytyrës së gruas në kosh në Amsterdam është prodhuar nga Dr Christopher Rynn, një artist mjeko-ligjor në Skoci.
Ai kujton se ka parë fotografitë origjinale pas vdekjes së gruas kur ishte student dhe ato nuk e kanë lënë kurrë.
Ai shpreson se imazhi i ri, i prodhuar duke përdorur softuer të avancuar kompjuterik për të rindërtuar fytyrën rreth kafkës, do të ndihmojë në zbulimin e pikave të reja.
Carina thotë se – ndërsa do të donte të zgjidhte çështjen dhe të gjente autorin – për të “ka të bëjë me identitetin [e gruas], vetëm për t’ia kthyer familjes”.
Ajo thotë se “nuk do të heqë dorë kurrë” nga gruaja në kosh, apo nga të tjerët që po heton.
“Ti je një person, ke një emër, ke një histori dhe historia duhet të tregohet deri në fund, edhe nëse fundi është tragjik dhe i tmerrshëm”.
