Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, i bëri thirrje Kinës të premten që të ndihmojë në përfundimin e pushtimit rus të Ukrainës dhe të paktën të mos bëjë asgjë që mund ta ndihmojë Moskën të shmangë sanksionet ekonomike.
“Ne e kemi bërë të qartë se Kina nuk duhet të ndërhyjë në sanksionet tona”, tha Von der Leyen në një konferencë për media pas një samiti virtual me presidentin kinez Xi Jinping, të premten, më 1 prill, njoftoi Reuters.
Pas takimit të parë në samitit BE-Kinë, më 30 dhjetor të vitit 2020, Von der Leyen ka thënë se Pekini duhet të mbrojë rendin ndërkombëtar, i cili e ka bërë Kinën ekonominë e dytë më të madhe në botë. Perëndimi thotë se pushtimi rus i Ukrainës është shkelje e Kartës së Kombeve të Bashkuara.
“Ky është një moment vendimtar, sepse asgjë nuk do të jetë si para luftës. Tani çështja është të marrim një pozicion shumë të qartë për të mbështetur dhe mbrojtur një rend të bazuar në rregulla”, shtoi ajo.
“Ne i bëmë thirrje Kinës që të ndihmojë në përfundimin e luftës në Ukrainë. Kina nuk mund të mbyllë sytë ndaj shkeljes së ligjit ndërkombëtar nga Rusia”, tha presidenti i Këshillit Evropian, Charles Michel, në një konferencë shtypi me Von der Leyen.
Kina po krijon lidhje më të ngushta energjetike, tregtare dhe sigurie me Moskën, duke e pozicionuar veten si një fuqi globale që mund t’i kundërshtojë Shtetet e Bashkuara, thekson Reuters.
Kryeministri kinez, Li Keqiang, u tha udhëheqësve të BE-së të premten se Pekini “në mënyrën e vet” do të mbrojë paqen në Ukrainë, pasi Brukseli kërkoi garanci se Kina nuk do ta furnizonte Rusinë me armë ose nuk do ta ndihmonte atë të shmangte sanksionet perëndimore.
Li foli për gati dy orë me presidentët, të Komisionit Evropian dhe të Këshillit Evropian, Ursula von der Leyen dhe Charles Michel, si dhe me përfaqësuesin e Lartë të BE-së për Punët e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë, Josep Borrell, përmes video-lidhjes në samitin e parë BE-Kinë në dy vjetët e fundit.
Li u tha udhëheqësve të BE-së se Kina “ka kërkuar gjithmonë paqen dhe ka promovuar negociatat” dhe është e gatshme të vazhdojë të luajë rol konstruktiv me komunitetin ndërkombëtar, raportoi televizioni shtetëror kinez CCTV, sipas Reuters-it.
Zyrtarët e BE-së, të afërt me përgatitjen e samitin, i thanë Reuters-it se çdo ndihmë për Rusinë do të dëmtonte reputacionin ndërkombëtar të Kinës dhe do të rrezikonte marrëdhëniet me partnerët e saj më të mëdhenj tregtarë – Evropën dhe Shtetet e Bashkuara.
Një zyrtar i BE-së tha të premten se qëndrimi i Kinës ndaj Rusisë ishte një “pyetje një milion dollarëshe”. Një tjetër vuri në dukje se më shumë se një e katërta e tregtisë globale të Kinës vitin e kaluar ishte me BE-në dhe Shtetet e Bashkuara, krahasuar me vetëm 2.4 për qind me Rusinë.
Vetë Kina është e shqetësuar se vendet evropiane po ndjekin politika të jashtme më të ashpra se Shtetet e Bashkuara dhe i ka bërë thirrje BE-së të “përjashtojë ndërhyrjen e jashtme” nga marrëdhëniet e saj me Kinën.
Presidenti kinez, Xi Jinping, i cili mori pjesë në një takim të veçantë virtual me dy liderë të BE-së, të premten, tha se shpresonte se Bashkimi Evropian do të ishte në gjendje të “formojë në mënyrë të pavarur vizionin e tij për Kinën”, ka raportuar televizioni shtetëror CCTV, transmeton Reuters.
Marrëdhëniet ishin të tensionuara edhe para luftës në Ukrainë.
Në vitin 2019, BE-ja kaloi papritur nga gjuha e butë diplomatike në gjuhën me të cilën e quajti Kinën rivale sistemike, por që Kinën e sheh si një partnere të mundshme në luftën kundër ndryshimit të klimës ose pandemisë.
Brukseli dhe Pekini kanë nënshkruar një marrëveshje investimi në fund të vitit 2020, e menduar për të adresuar disa nga shqetësimet e BE-së për qasjen reciproke në treg.
Megjithatë, ajo tani është pezulluar pasi sanksionet e Brukselit kundër zyrtarëve kinezë për abuzime të dyshuara të të drejtave të njeriut në rajonin e Xinjiang-ut e shtynë Pekinin të përpilonte “listën e zezë” të individëve dhe subjekteve të BE-së.
Kina gjithashtu ka pezulluar importet nga Lituania pasi vendi baltik i udhëhequr nga BE-ja, lejoi Tajvanin të hapte një ambasadë “de facto” në kryeqytetin lituan, duke zemëruar Pekinin, i cili e konsideron këtë ishull, që ka pushtet demokratik, si territor të vetin.
