Votuesit në Zvicër sot do të hedhin votën e tyre në një referendum për të vendosur mbi një sërë çështjesh nga ndalimi i testimit të kafshëve, tek rritja e mbështetjes financiare për mediat lokale, tek kufizimet më të forta të duhanit.
Qendrat e votimit për votimin personal për çështjet e referendumit, të cilat janë pjesë e sistemit të demokracisë së drejtpërdrejtë të vendit, hapen në orën 10:00 (0900 UTC). Megjithatë, shumica e votuesve zviceranë i kanë hedhur votat e tyre me postë.
Referendumet mund të kenë një ndikim të rëndësishëm në dy nga industritë kryesore të vendit – sektorin farmaceutik dhe gjigantët e duhanit, me seli në Zvicër.
Një nga masat më të rëndësishme në fletëvotim është nëse votuesit do të pajtohen me një “ndalim të eksperimenteve me kafshë dhe njerëz”. Do të ishte vendi i parë në botë që do të ndalonte testet mbi kafshët.
Aktivistët e mirëqenies së kafshëve mblodhën mjaft firma për ta vendosur pyetjen në fletëvotim. Nisma kërkon një ndalim total të të gjitha eksperimenteve mbi kafshët dhe njerëzit në të ardhmen, si dhe ndalimin e importit për çdo produkt të ri që është zhvilluar si rezultat i testimit të kafshëve.
Mbështetësit e ndalimit thonë se praktika është e panevojshme dhe etike e gabuar, duke e quajtur praktikën “të pafalshme”. Ata argumentojnë se studiuesit janë në gjendje të krijojnë metoda të reja për të testuar medikamente dhe kimikate pa përfshirë kafshët. Ata argumentojnë se një ndalim do të nxiste inovacionin në fushat shkencore dhe se produktet e parandalimit do të lejohen ende të përdoren.
Kundërshtarët e ndalimit, ku përfshihet parlamenti zviceran, thonë se ndalimi do të kishte ndikime të gjera në zhvillimin dhe prodhimin e ilaçeve, vaksinave, terapive dhe kimikateve të reja. Ata gjithashtu kanë kritikuar nismën për të qenë shumë e paqartë në lidhje me pjesën e “eksperimentit njerëzor” të ndalimit, duke thënë se është e paqartë nëse kjo do të ndalonte kërkimin në mjekësi, biologji dhe shkenca sportive.
Gjigantët farmaceutikë Roche dhe Novartis argumentojnë se testimi i kafshëve është ende i nevojshëm për të zhvilluar medikamente të reja. Kundërshtarët thonë gjithashtu se kompanitë e mëdha mund të zgjedhin të largohen nga Zvicra nëse kjo masë kalon.
Rreth 500 mijë specie kafshësh – duke përfshirë minj, lepuj dhe të tjerë – vriten në laboratorë në Zvicër çdo vit, raporton DW.
Analistët thonë se ndalimi ka shumë pak gjasa të marrë mbështetje të mjaftueshme. Sondazhet e fundit të opinionit treguan se ai dështoi me një diferencë të madhe, me 68 për qind të të anketuarve që kundërshtojnë ndalimin.
Një masë tjetër thelbësore ka të bëjë me zbatimin e kufizimeve më të rrepta për reklamimin e duhanit – veçanërisht duke kufizuar reklamat ku të miturit ka të ngjarë t’i shohin ato.
Masa do të ndalonte reklamat e duhanit nga tabelat, gazetat, kinematë, ngjarjet kulturore, si dhe në internet.
Aktivistët që mbështesin masën thonë se rregulloret e lira të reklamimit të duhanit kanë penguar përpjekjet për të frenuar përdorimin e duhanit në vend – ku mbi 25 për qind e të rriturve përdorin produkte të duhanit.
Krahasuar me vendet e tjera në Evropë, rregullat e Zvicrës për reklamimin e duhanit janë veçanërisht të dobëta. Reklamat për produktet e duhanit janë gjerësisht të ligjshme në nivel kombëtar, përveç në TV dhe radio.
Kompanitë e mëdha të duhanit i kanë selitë e tyre në Zvicër – duke përfshirë firmën më të madhe në botë të duhanit – Philip Morris International.
Si Qeveria zvicerane ashtu edhe kompanitë e duhanit e kundërshtojnë masën, duke argumentuar se ajo shkon shumë larg dhe mund të ndikojë në reklamat për industri të tjera. Qeveria ka hartuar kundërpropozime që do të frenonin reklamat, por gjithsesi do ta lejonin atë në internet, si dhe në dyqane dhe gazeta.
Fushata kundër duhanit ka më shumë gjasa të ketë sukses, me sondazhet e opinionit që tregojnë 63 për qind të mbështetjes.
Votuesit gjithashtu do të pyeten nëse do të mbështesin apo refuzojnë një ligj të ri që do të sigurojë fonde shtetërore shtesë për kompanitë e mediave zvicerane.
Ligji synon të shmangë mbylljen e më shumë gazetave dhe stacioneve radio lokale në vendin alpin duke ofruar një paketë ndihme prej 151 milionë frangash zvicerane (144 milionë euro).
Qeveria argumenton se financimi shtetëror është i nevojshëm për të ndihmuar kompanitë mediatike në vështirësi, të ardhurat nga reklamat e të cilave janë goditur rëndë vitet e fundit dhe që kanë luftuar me kalimin në media digjitale.
