Vladimir Putin ka thyer heshtjen e tij për vdekjen e raportuar të Yevgeny Prigozhin – rreth 24 orë pasi avioni privat i shefit të Wagner u rrëzua.
Presidenti rus tha se kreu i grupit mercenar ishte një “person i talentuar” që “bëri gabime të rënda në jetë”.
Putin u dërgoi gjithashtu ngushëllime familjeve të të 10 personave që thuhet se ishin në bordin e avionit që u rrëzua në veriperëndim të Moskës të mërkurën në mbrëmje.
Megjithatë, ai nuk konfirmoi në mënyrë eksplicite vdekjen e Prigozhin.
Që nga momenti kur avioni u rrëzua, ka pasur spekulime të tërbuara se çfarë e shkaktoi rrëzimin vdekjeprurës dhe nëse Prigozhin ishte vërtet në bord, siç thuhet në listën e pasagjerëve.
Në një konferencë të enjten, një zëdhënës i Pentagonit tha se SHBA besonin se shefi i Wagner ishte vrarë në përplasje.
Fshatarët pranë vendit të rrëzimit në rajonin Tver thonë se dëgjuan një zhurmë të fortë përpara se të shihnin një aeroplan që binte nga qielli.
Një nga teoritë që po hetohet është nëse një bombë ishte kontrabanduar në bord, sugjerojnë raportet në mediat ruse.
Një zyrtar amerikan i tha CBS News, partnerit amerikan të BBC-së, se shkaku më i mundshëm duket të jetë një shpërthim në bordin e avionit.
Çfarë e shkaktoi shpërthimin nuk dihej, megjithëse një bombë ishte një mundësi, shtoi zyrtari.
Një teori tjetër, e ngritur nga një kanal Telegram i lidhur me Prigozhin, sugjeroi se avioni ishte rrëzuar nga forcat anti-ajrore ruse. Kjo nuk është konfirmuar, dhe të enjten Pentagoni tha se nuk kishte asnjë informacion për të treguar këtë.
Stafi tokësor në aeroportin Sheremetyevo të Moskës – ku avioni u ngrit në drejtim të Shën Petersburg – po merren në pyetje dhe po kontrollohen pamjet e CCTV.
Çfarë mund të ketë shkaktuar përplasjen?
Prigozhin – udhëheqësi i grupit mercenar rus Wagner – dikur njihej si një besnik i Putinit.
Por pas udhëheqjes së një rebelimi jetëshkurtër në Rusi në qershor, shumë vëzhgues e përshkruan atë si një “të vdekur që po ecën”.
Kremlini qëndroi dukshëm i heshtur pas rrëzimit. Të nesërmen në mëngjes, presidenti Putin madje iu drejtua samitit të Brics në Afrikën e Jugut përmes lidhjes video – por nuk përmendi përplasjen për të cilën po fliste pjesa më e madhe e botës.
Të enjten në mbrëmje, megjithatë, kjo ndryshoi.
“Dëshiroj të shpreh mbi të gjitha fjalët e ngushëllimeve më të sinqerta për familjet e të gjithë atyre që kanë vdekur”, tha ai në një takim televiziv në rezidencën e tij në Kremlin.
Të dhënat fillestare, vazhdoi ai, sugjeronin se në bord ishin “punonjësit e Wagner”.
“Këta janë njerëz që kanë dhënë një kontribut të rëndësishëm në kauzën tonë të përbashkët për të luftuar regjimin neo-nazist në Ukrainë,” tha Putin, duke përsëritur narrativën e rreme të Kremlinit se Ukraina është në linjë me nazizmin.
Ai e përdori këtë akuzë për të justifikuar pushtimin e tij të plotë të Ukrainës në shkurt 2022.
Duke iu kthyer vetë Prigozhin, Putin tha se e njihte që në fillim të viteve ’90 dhe e përshkroi atë si një “njeri me një jetë të ndërlikuar”.
Udhëheqësi rus gjithashtu vlerësoi Prigozhin dhe luftëtarët e tij, veçanërisht për veprimet e tyre në Ukrainë.
“Ai bëri gabime të rënda në jetë. Por ai arriti rezultate si për veten e tij, ashtu edhe për të mirën e përbashkët kur e kërkova – si në muajt e fundit.”
Pavarësisht se foli për Prigozhin në kohën e kaluar dhe ofroi ngushëllimet e tij për familjet e viktimave, Putin nuk e konfirmoi vdekjen e shefit të Wagner.
Kur Prigozhin dhe njerëzit e tij të armatosur – duke përfshirë shumë të dënuar – nisën kryengritjen e tyre dy muaj më parë, Putin i përshkroi veprimet e tyre si “tradhti” dhe një “thikë në shpinë të Rusisë”.
Ai u zotua të ndëshkojë autorët, të cilët anuluan marshimin e tyre në Moskë vetëm rreth 200 km (125 milje) nga kryeqyteti.
Megjithatë, më vonë u arrit një marrëveshje që u dha luftëtarëve të Wagner-it një zgjedhje – ose të bashkohen me ushtrinë ruse ose të zhvendosen në Bjellorusinë fqinje dhe nuk do të përballeni me asnjë ndëshkim.
Rikthimi i befasoi si rusët e zakonshëm ashtu edhe ekspertët, të cilët ishin të habitur që shefit të Wagner-it me sa duket po lejohej të udhëtonte lirshëm nëpër Rusi dhe, siç dukej, ndërkombëtarisht.
Ekspertët mjeko-ligjorë rusë tani raportohet se kanë filluar identifikimin e viktimave, por Putin tha se testet e ADN-së do të kërkonin kohë.
Sipas autoritetit të aviacionit civil të Rusisë, bashkëthemeluesi i Wagner Dmitry Utkin dhe njeriu që kujdesej për financat e Wagner, Valeriy Chekalov ishin gjithashtu në aeroplan.
Të shtatë pasagjerët dhe tre anëtarët e ekuipazhit në bordin e avionit besohet se kanë vdekur.
