CIA ka deklasifikuar detaje të misioneve të saj sekrete të pëllumbave-spiunë gjatë Luftës së Ftohtë. Dhe siç shkruan BBC, dosjet zbulojnë se si pëllumbat u trajnuan për misione klandestine që fotografonin vende të ndjeshme brenda Bashkimit Sovjetik. Aty gjithashtu zbulohet se si korbat u përdorën për të hedhur pajisje përgjimi në pragjet e dritareve dhe delfinët ishin trajnuar për misione nënujore.

Në këtë drejtim BBC shkruan se CIA besonte se kafshët mund të përmbushnin detyra “unike” për operacionet klandestine të agjencisë. Kështu, siç thuhet tutje, brenda selisë së CIA-s në Langley, Virginia, është një muze, për fat të keq i mbyllur për publikun e gjerë.

Gjatë një vizite për të intervistuar drejtorin e atëhershëm, shkruan Gordon Corera, korrespodent i Sigurisë i BBC, “më ra në sy diçka e pazakontë në mes të të gjitha pajisjeve përgjuese dhe mjeteve të spiunazhit”, duke treguar se bëhej fjalë për një pëllumb dhe një aparat fotografik të lidhur me të.

“Interesimi im u rrit nga fakti që unë po shkruaja një libër për pëllumbat-spiunë britanikë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Por më thanë – në mënyrë të përsëritur – që detajet e misioneve spiunë të CIA-s ishin ende të klasifikuara. Kjo ishte deri tani”, shkruan Corera. Sipas BBC, përcjell Telegrafi, operacioni i viteve 1970 u kodua me emrin Tacana dhe eksploroi përdorimin e pëllumbave me kamera të vockla për të bërë automatikisht foto, tregojnë skedarët e publikuar rishtazi.

Kjo po bëhej për të përfituar nga fakti që pëllumbi zotëron një aftësi të mahnitshme. Ata mund të hidhen diku ku nuk kanë qenë kurrë më parë dhe janë në gjendje të gjejnë rrugën e tyre qindra kilometra për në shtëpi.

Përdorimi i pëllumbave për komunikime daton mijëra vjet, por ishte në Luftën e Parë Botërore kur ata filluan të përdoren për mbledhjen e informatave sekrete. Në Luftën e Dytë Botërore, një degë pak e njohur e inteligjencës britanike – MI14 – drejtoi një Shërbim Sekret Pëllumbash i cili lëshoi zogj me një parashutë mbi Evropën e okupuar.

CIA zhvilloi një aparat fotografik të vogël dhe të lehtë sa të mbante një pëllumb. Gjithashtu, pas luftës, një “Nën-Komitet i Pëllumbave” të Komitetit të Inteligjencës së Përbashkët të Britanisë shikoi opsionet për Luftën e Ftohtë. Por ndërsa operacionet britanike ishin mbyllur kryesisht, CIA mori përsipër të shfrytëzonte fuqinë e pëllumbave. Operacioni Tacana do të rritej nga puna e bërë në vitet 1960 që shikonte përdorimet e kafshëve të ndryshme. Dosjet zbulojnë se CIA trajnoi një korb për të shpërndarë dhe marrë mjete të vogla deri në 40g nga pragu i dritares së ndërtesave të paarritshme.

Një rreze laser e kuqe ndezëse u përdor për të shënuar objektivin dhe një llambë speciale do të tërhiqte shpendin. Në një rast në Evropë, CIA dërgoi fshehurazi një pajisje përgjimi me zog në një dritare (megjithëse asnjë audio nuk u mor nga caku i synuar).

CIA gjithashtu shikoi nëse zogjtë migratorë mund të përdoren për të vendosur sensorë për të zbuluar nëse Bashkimi Sovjetik kishte testuar armë kimike. Duket gjithashtu se ka pasur prova të një lloj stimulimi elektrik të trurit për të udhëhequr qentë nga distanca, megjithëse shumë nga detajet janë ende të klasifikuara.

Një operacion i raportuar më parë i quajtur Acoustic Kitty përfshinte vendosjen e pajisjeve të dëgjimit brenda një mace, gjithashtu. Në vitet 1960, skedarët tregojnë se CIA shikonte përdorimin e delfinëve për “depërtim të portit”.

Në Key West Florida, një ekip u përpoq të përdorte delfinët për sulme nënujore kundër transportit të armikut. Kishte gjithashtu teste nëse delfinët mund të mbanin sensorë për të mbledhur tingujt e nëndetëseve bërthamore sovjetike ose të kërkonin gjurmë të armëve radioaktive ose biologjike nga objektet afër.

Ata gjithashtu shikuan nëse delfinët mund të merrnin apo të vendosnin pako në anije në lëvizje, shkruan BBC, përcjell Telegrafi. Deri në vitin 1967, CIA po shpenzonte më shumë se 600,000 dollarë për tre programe – Oxygas për delfinët, Axiolite që përfshinin zogj dhe Kechel me qen dhe mace.

Pëllumbat rezultuan më të efektshmit dhe nga mesi i viteve 1970, CIA filloi të fluturonte një seri misionesh provë. Njëri ishte mbi një burg, një tjetër mbi kantieret e Marinës në Uashington DC.

Kamera kushtoi 2,000 dollarë dhe peshonte vetëm 35g. Testet treguan se rreth gjysma e 140 fotove në një film do të ishin me cilësi të mirë. Fotografitë tregojnë mjaft detaje të qarta të personave që ecin dhe makinave të parkuara në zonë.

Ekspertët zbuluan se cilësia e fotografive ishte më e lartë se ajo e prodhuar nga satelitët spiunë që vepronin në atë kohë. Misioni i synuar ishte që pëllumbat të përdoren kundër objektivave të inteligjencës “me prioritet” brenda Bashkimit Sovjetik.

Dosjet tregojnë se zogjtë do të dërgoheshin fshehurazi në Moskë. CIA shikoi shumë mënyra se si mund të liroheshin, ndoshta nga nën një mbulesë të trashë ose nga një vrimë në dyshemenë e një makine kur ishte e parkuar.

Ata madje shikuan nëse pëllumbat mund të hidheshin nga një dritare anësore ndërsa makina po udhëtonte me shpejtësi deri në 50 km/orë.

Një pëllumb do të hidhej në treg disa kilometra larg një instalimi të synuar dhe më pas do të fluturonte mbi të para se të kthehej në vendin që ishte trajnuar për ta njohur si shtëpi. Nga një memo e shtatorit 1976 duket se ishte zgjedhur një objektiv – kantieret e anijeve në Leningrad që ndërtuan nëndetëset më të përparuara Sovjetike.

Në këtë pikë, u vendos që operacioni të dukej i realizueshëm. Por, çuditërisht, këtu përfundon historia në skedarët e deklasifikuar. Kështu, sa misione aktuale fluturuan pëllumbat spiunë dhe çfarë informatash mblodhën? Kjo, me sa duket, është akoma sekret.