Qeveria gjermane ka nisur fazën e parë të një plani emergjent për furnizimin me gaz natyror dhe u ka kërkuar konsumatorëve të kursejnë energji përballë shqetësimeve në rritje se Rusia e goditur nga sanksionet mund të ndalojë dërgesat nëse nuk paguhet në rubla.
Presidenti rus Vladimir Putin njoftoi javën e kaluar se vendi i tij do të pranonte vetëm pagesa në rubla për dërgesat e gazit natyror për “vendet jomiqësore”, ato që kanë vendosur sanksione për pushtimin rus të Ukrainës, duke përfshirë të gjithë anëtarët e Bashkimit Evropian.
Njoftimi u pa si një përpjekje për të mbështetur rublën, e cila ka rënë kundrejt monedhave të tjera që kur Rusia pushtoi Ukrainën më 24 shkurt dhe vendet perëndimore u përgjigjën me sanksione dobësuese kundër Moskës, shkruan Al Jazeera.
Rusia është eksportuesi më i madh në botë i gazit, që përbën rreth 45 për qind të importeve të BE-së në vitin 2021. Për Gjermaninë, ekonominë më të madhe të Evropës, kjo shifër ishte 55 për qind vitin e kaluar. Dhe megjithëse importet e gazit të Gjermanisë nga Rusia ranë në 40 për qind në tremujorin e parë të 2022, ministri i ekonomisë Robert Habeck ka thënë se vendi i tij nuk do të arrijë pavarësinë e plotë nga furnizimet ruse para mesit të vitit 2024.
Cila është çështja?
Rusia tha javën e kaluar se do të hartonte një mekanizëm deri më 31 mars, sipas të cilit “vendet jomiqësore” do të paguanin për gazin në rubla. Shumica tani paguajnë në euro ose dollarë amerikanë. Moska pritet të zbulojë rregullat e reja për pagesat e gazit të enjten.
Habeck ka refuzuar kërkesën e Rusisë për gaz për rubla, duke thënë se kontratat do të respektohen sipas kushteve aktuale.
“Pagesa në rubla nuk është e pranueshme dhe … ne u bëjmë thirrje kompanive në fjalë që të mos përmbushin kërkesën e Putinit,” tha ai të hënën.
Klientët më të mëdhenj gjermanë të Rusisë janë Uniper, RWE dhe VNG e EnBW, të cilët të gjithë kanë kontrata afatgjata furnizimi me gaz. Ata nuk kanë komentuar pyetjet në lidhje me përgatitjet individuale për ndonjë ndërprerje.
Presidenti francez Emmanuel Macron gjithashtu ka hedhur poshtë kërkesën e Rusisë, duke thënë se “nuk është në përputhje me atë që u nënshkrua dhe nuk e kuptoj pse ne do ta zbatonim atë”.
Habeck tha sot se depoja e gazit në Gjermani është aktualisht e mbushur me rreth 25 për qind të kapacitetit.
“Çështja se sa do të zgjasë gazi në thelb varet nga disa faktorë [siç janë] konsumi dhe moti. Nëse ka shumë ngrohje, atëherë hapësirat e magazinimit do të zbrazen”, tha ai.
Cili është plani i emergjencës i Berlinit?
“Gazi i Planit të Emergjencave” të Gjermanisë ka tre nivele krize që detajojnë mënyrat për të kursyer gazin, për të siguruar furnizime dhe për t’u siguruar që familjet të kenë sasi të mjaftueshme karburanti.
Niveli i parë, të cilin qeveria ka shkaktuar, është “paralajmërimi i hershëm” kur ka shenja që mund të zhvillohet një emergjencë furnizimi.
“Jemi në një situatë ku, duhet ta them qartë këtë, çdo kilovat orë energji e kursyer ndihmon. Dhe kjo është arsyeja pse unë do të doja të kombinoja nxitjen e nivelit të paralajmërimit me një thirrje për kompanitë dhe konsumatorët privatë për të ndihmuar Gjermaninë, për të ndihmuar Ukrainën, duke kursyer gazin ose energjinë në tërësi”, tha Habeck.
Niveli i dytë i paralajmërimit është “alarmi”, kur një ndërprerje në furnizim ose kërkesë jashtëzakonisht e lartë prish ekuilibrin e zakonshëm, por mund të korrigjohet ende pa ndërhyrjen e plotë të shtetit, duke kërkuar që kompanitë në industrinë e gazit të marrin masat e nevojshme për të drejtuar furnizimin.
Niveli i tretë është “emergjenca”, kur masat e bazuara në treg nuk kanë arritur të korrigjojnë mungesat. Në këtë fazë, rregullatori i rrjetit të Gjermanisë, Bundesnetzagentur, duhet të vendosë se si të shpërndajë furnizimet e mbetura të gazit në të gjithë vendin për të siguruar që ata që kanë më shumë nevojë për të – si spitalet dhe familjet private – ta marrin atë.
“Ne nuk jemi atje dhe nuk duam të shkojmë atje,” shtoi ai.
Cili do të jetë efekti?
Nëse qeveria nuk siguron mjaftueshëm gaz, industria, e cila përbën një të katërtën e kërkesës gjermane për gaz, do të goditet së pari.
“Kjo do të thotë që prodhimi industrial humbet, se zinxhirët e furnizimit humbasin,” tha Leonhard Birnbaum, shefi ekzekutiv i grupit gjerman të energjisë E.ON.
“Ne po flasim sigurisht për dëme shumë të rënda.”
Familjet private do të kenë përparësi ndaj industrisë, ndërsa spitalet, institucionet e kujdesit dhe institucionet e tjera të sektorit publik me nevoja të veçanta do të jenë të fundit që do të preken nga një ndërprerje.
