Propozimi i Zyrës së Rregullatorit për Energji (ZRRE) në Kosovë, për ngritje të tarifave të energjisë së shpenzuar elektrike ka shkaktuar konfuzion dhe kritika. Shumë qytetarë nuk e dinë saktë se sa do të jetë rritja për ta.
Sipas kryeministrit Albin Kurti, rritja e çmimit të energjisë është barrë e rëndë për t’u përballur nga qytetarët, raporton Sinjali.
Ai ka akuzuar edhe qeveritë e kaluara për gjendjen në të cilën ndodhet sot Kosova, pasi sipas tij prioritet i kanë dhënë prodhuesve të rajonit.
“Çmimet e tanishme se kriza do të zgjasë shumë përtej dimrit. Për të kufizuar nivelin e dëmeve. Qeveria ka shprehur gatishmëri që të vë subvencion deri në 75 milionë euro. Kriza është shtrirë te të gjithë pjesëmarrësit e sektorit. E kemi thënë edhe më herët, vlen të ritheksohet se janë dy faktorë që kanë bërë të kemi këtë krizë. Njëri është i jashtëm, Kosova një sasi e mbulon nga importi. Rrjedhimisht çmimet në bursat ndërkombëtare ishin të larta, ku të gjitha shtetet në Evropë u ballafaquan. Faktori tjetër është Kosova është lënë në mëshirë tregtarëve të energjisë.
Politikbërësit e kaluar nëpërmjet veprimeve të tyre, shpesh edhe heshtjes, prioritet i kanë dhënë prodhuesve të tjerë të rajonit. Po të mos ishte vjedhur pamëshirshëm, gjendja me prodhim e me kapacitete do të ishte më ndryshe, e nuk do të kishte rënie të blloqeve. Nëse çmimi i energjisë do të rritej në mënyrë lineare, nuk do të ishim në këtë situatë, Pasi kjo nuk ka ndodhur, ZRRE ka dhënë zgjidhjen financiare. Çmimi i propozuar nga ZRRE është barrë e rëndë për t’u përballur nga qytetari në Kosovë”, tha Kurti, raporton Sinjali.
Por kush do të paguajë më shumë?
Për ta shpjeguar më thjesht se çfarë nënkupton propozimi për rritje të çmimit të rrymës, ZRRE-ja i ka ndarë konsumatorët në pesë kategori: A, B, C, D, E.
Nëse jeni në kategorinë A, pra nëse gjatë një muaji shpenzoni 300 kilovatë orë energji elektrike, atëherë çmimi aktual i faturës suaj është 18.87 euro. ZRRE-ja ka propozuar që kjo faturë të rritet në 20.40 euro. Por, me subvencionim nga Qeveria, fatura juaj do të mbetet e njëjtë: 18.87 euro.
Nëse jeni në kategorinë B, apo gjatë një muaji shpenzoni 450 kilovatë, atëherë çmimi aktual i faturës suaj është 27.37 euro. ZRRE-ja ka propozuar që kjo faturë të rritet në 29.66 euro. Por, me subvencionim nga Qeveria, fatura juaj do të mbetet e njëjtë: 27.37 euro.
Nëse jeni në kategorinë C, që do të thotë se për një muaj shpenzoni 600 kilovatë, atëherë çmimi aktual i faturës suaj është 35.86 euro. ZRRE-ja ka propozuar që kjo faturë të rritet në 38.92 euro. Por, me subvencionim nga Qeveria, fatura juaj mbetet e njëjtë: 35.86 euro.
Nëse jeni në kategorinë D, pra nëse gjatë muajit shpenzoni 800 kilovatë, atëherë çmimi aktual i faturës suaj është 47.19 euro. ZRRE-ja ka propozuar që kjo faturë të rritet në 74.17 euro. Por, me subvencionim nga Qeveria, fatura juaj do të jetë: 59.50 euro.
Nëse jeni në kategorinë E, që do të thotë se gjatë muajit shpenzoni 1000 kilovatë, atëherë çmimi aktual i faturës suaj është 58.52 euro. ZRRE-ja ka propozuar që kjo faturë të rritet në 109.42 euro. Por, me subvencionim nga Qeveria, fatura juaj do të jetë: 83.14 euro.
Siç shpjegohet në Raportin Konsultativ të ZRRE-së për Shqyrtimin e Jashtëzakonshëm të Tarifave të Energjisë Elektrike, rritja prek vetëm dy kategori të amvisërive, D dhe E, përkatësisht ata qytetarë që shpenzojnë mbi 800, përkatësisht mbi 1000 kilovatë.
Për kategorinë D, që shpenzon 800 kilovatë orë energji elektrike në muaj, fatura pritet të rritet për 12 euro e 31 centë.
Për qytetarët në kategorinë E, që shpenzojnë 1000 kilovatë orë energji elektrike në muaj, fatura pritet të rritet për 24 euro e 62 centë.
Që rritja e faturave të energjisë elektrike të mos jetë aq e lartë dhe të mos bëhet e papërballueshme për një kategori të qytetarëve, Qeveria e Kosovës ka ndarë një shumë prej 75 milionë eurosh në formë subvencionimi.
Këto subvencione vlejnë edhe për bizneset, të cilat – edhe pas propozimit të ZRRE-së nëse miratohet – nuk do të kenë rritje të tarifave të energjisë elektrike.
Qeveria e Kosovës ka thënë se rritja e faturave për bizneset do të kishte ndikim negativ në ekonomi.
“Ngritja e tarifave nuk i ka prekur bizneset. Në këtë mënyrë do të kufizohet ndikimi në rritjen e çmimeve të produkteve dhe shërbimeve që ofrohen në ekonominë tonë”, ka thënë kryeministri Albin Kurti.
Subvencionet e Qeverisë do të shfrytëzohen për një periudhë njëvjeçare.
Faturat me rritje, në rast se propozimi i ZRRE-së kalon, do të fillojnë nga data 1 shkurt, 2022, dhe shqyrtimi i rregullt i tyre pritet të bëhet në muajin mars të vitit 2023.
Në cilën fazë është propozimi i ZRRE-së?
ZRRE-ja ka dalë me propozimin për rritje të faturave më 17 janar, pasi çmimet e energjisë elektrike janë rritur edhe në tregjet evropiane, duke i ndikuar kështu edhe çmimet e importeve të Kosovës.
ZRRE-ja po ashtu ka thënë se gjatë vitit 2021 është shënuar rritje e ndjeshme e kërkesës për energji elektrike – gjë që ka cenuar sigurinë e furnizimit dhe, javë më parë, ka çuar në reduktime.
Propozimi i ZRRE-së aktualisht është në konsultim publik.
ZRRE-ja i ka ftuar të gjitha palët, përfshirë edhe qytetarët, që të dërgojnë komente, korrigjime apo kundër-argumente.
Faza e konsultimit publik do të përfundojë më 28 janar, 2022, në orën 18:00.
Pastaj mbetet që ZRRE-ja ta harmonizojë propozimin e saj me komentet e pranuara dhe ta nxjerrë vendimin final.
Në rast se propozimi miratohet ashtu siç është, fatura e muajit shkurt do t’iu shkojë konsumatorëve me rritje.
