Astronomët kanë zbuluar një planet të madh që rrotullohet rreth një ylli të vogël rreth 280 vite dritë nga Toka.
Për shkak të madhësisë së papritur të botës së re TOI 5205b, studiuesit e quajtën atë një “planet të ndaluar”.
Është sa madhësia e Jupiterit dhe është parë me ndihmën e satelitit TESS të NASA-s. Jupiteri është planeti më i madh në sistemin tonë diellor.
Sateliti, i cili u lëshua në 2018, vëzhgon dritën e yjeve më të afërt dhe më të shndritshëm për të zbuluar ndryshime në shkëlqimin e tyre që do të tregonin planetët që rrotullohen rreth këtyre yjeve. Misioni TESS ka gjetur prova të mijëra planetëve të mundshëm.
Eksoplaneti rrotullohet rreth një ylli “xhuxh të kuq” të quajtur TOI-5205, i cili është rreth 40% e madhësisë dhe masës së Diellit tonë dhe ka një temperaturë të sipërfaqes prej rreth 3,127 gradë Celsius (krahasuar me 5,527 gradë Celsius të Diellit).
Një yll xhuxh M është më i vogël, më i ftohtë dhe më i kuq se ylli ynë. Këta yje të zbehtë janë ndër më të zakonshmet në Univers, dhe vitet e fundit astronomët kanë zbuluar se xhuxhët M zakonisht kanë planetë që rrotullohen rreth tyre.
Një zbulim i papritur
Astronomët nuk prisnin që planetë gjigantë të rrotulloheshin rreth yjeve kaq të vegjël, por kjo është pikërisht ajo që ata gjetën kur vështruan në sistemin planetar TOI-5205.
Studimi që detajon gjetjet u botua të martën në The Astronomical Journal.
“Ylli TOI-5205 është vetëm katër herë më i madh se Jupiteri, por ai disi arriti të formojë një planet me madhësinë e Jupiterit rreth tij, gjë që është shumë befasuese,” tha autori i studimit Shubham i Institutit të Carnegie për Shkencën në Uashington.
Astronomët kanë gjetur planetë të tjerë gjigantë me gaz që rrotullohen rreth yjeve më të vjetër xhuxh M, por TOI 5205b është gjiganti i parë me gaz i gjetur që rrotullohet rreth një ylli xhuxh M me masë relativisht të ulët.
Studiuesit e krahasuan planetin me një bizele që rrotullohet rreth një limoni. Në sistemin tonë diellor, Jupiteri mund të krahasohet me një bizele që rrotullohet rreth një grejpfruti (që përfaqëson diellin tonë).
Kur TOI 5205b kalon “përpara” yllit (në vijën imagjinare me teleskopin e NASA-s), planeti bllokon 7% të dritës së tij.
Zbulimi i këtij sistemi të veçantë planetar sfidon teoritë e formimit të planetit. “Ekzistenca e TOI-5205b zgjeron atë që ne dimë për disqet e materialit në të cilin kanë lindur këta planetë,” tha Kanodia.
Studiuesit duan të vëzhgojnë planetin në të ardhmen duke përdorur teleskopin hapësinor James Webb, i cili mund të zbulojë nëse TOI-5205b ka një atmosferë, duke mësuar më shumë nga sekretet e formimit të tij. /abcnews.al
